3D Yazıcılarda İlk Katman ve Yapışma Sorunları: Nedenleri ve Çözüm Rehberi

İyi bir baskının sırrı, kusursuz bir ilk katmandır. Tabla yüzeyine yeterince yapışmayan ilk katman; kenarların kalkmasına (warping), katman atlamalarına ve baskının yarıda bozulmasına yol açar. Bu yazıda ilk katman ve yapışma problemlerinin başlıca nedenlerini, hızlı kontrol listelerini ve adım adım çözüm yöntemlerini bulacaksınız.

Hızlı Kontrol Listesi (5 Dakikada Teşhis)

• Tabla temiz mi? (Toz, yağ, parmak izi yok)

• Nozle-Tabla Seviyesi ve Z-Offset doğru mu? (Kâğıt testiyle doğrulayın)

• İlk katman hızı düşük mü? (20–30 mm/s önerilir)

• Tabla sıcaklığı doğru mu? (PLA 55–65 °C, PETG 70–85 °C, ABS 90–110 °C)

• Soğutma fanı ilk katmanda kapalı mı/düşük mü? (PLA’da %0–20; PETG/ABS’te genelde kapalı)

• Akış (Flow) %100 mü? (Gerekiyorsa ilk katmanda %103–105)

Yaygın Nedenler ve Etkileri

1. Tabla seviyesizliği & yanlış Z-Offset

   • Belirti: Filament yüzeyde “ip” gibi geziniyor veya fazla eziliyor.

   • Etki: Tutunamayan ya da aşırı yayılmış ilk hatlar.

2. Kirli veya uygunsuz yüzey

   • Belirti: Rastgele noktalarda ayrılma.

   • Çözüm: İzopropil alkol (IPA) ile temizlik, uygun yüzey (PEI, cam, BuildTak).

3. Yanlış sıcaklık ayarları

   • Düşük nozul/tabla sıcaklığı = zayıf tutunma

   • Aşırı sıcaklık = filamentin “hamur” gibi yayılması

4. Aşırı ilk katman hızı / yanlış akış

   • Yüksek hız = yeterli basınç oluşmaması

   • Düşük akış = boşluklu hatlar; yüksek akış = kenar taşması

5. Agresif soğutma

   • İlk katmanda yüksek fan = büzüşme ve ayrılma

6. Malzeme/fiziksel ortam

   • ABS’de cereyan/soğuk hava = warping

   • PETG, pürüzlü PEI’de çok güçlü yapışabilir (ayırma aparatı kullanmanız önerilir).

Adım Adım Kalibrasyon ve Çözüm

1) Tabla Temizliği ve Yüzey Hazırlığı

• Cam/PEI yüzeyi izopropil alkol ile silin; yağlıysa ılık su + bulaşık deterjanı. Hiç değilse 80° kolonya dahi olur :)

• Gerekirse yüzeye daha iyi yapışması için  Pritt/uhu stick, saç spreyi (ince tabaka) kullanabilirsiniz.

2) Seviye ve Z-Offset Ayarı

• Kâğıt testi: Nozül–tabla arasında A4 kâğıt çok hafif sürtünmeli.

• Automatic Bed Leveling (ABL)'i yeniden yapın; Z-Offset’i ilk katmanda hatların birbirine değecek ama aşırı ezilmeyecek şekilde manuel ayarlayın.

3) Başlangıç Baskı Profili (Öneri)

• İlk katman hızı: 20–30 mm/s

• İlk katman yüksekliği: 0.2–0.28 mm (nozül 0.4 mm için)

• İlk katman akışı (Flow): %103–105

• Fan: PLA %0–20; PETG/ABS %0

• Brim: ABS/PA için 5–8 hat; PLA’da köşe tutuşuna yardımcı olur.

4) Malzeme Bazlı Hızlı Ayarlar

• PLA: Nozul 190–220 °C, tabla 55–65 °C, düşük fan kapalı→%20’ye geçiş.

• PETG: Nozul 225–245 °C, tabla 70–85 °C, fan kapalı/çok düşük; yüzeye çok yapışırsa ilk katman yüksekliğini biraz artırın.

• ABS/ASA: Nozul 240–260 °C, tabla 90–110 °C, kapalı hazne; brim/raft önerilir.

5) Warping ile Mücadele

• Köşe yuvarlama (dilimleyicide fillet diye geçer) aktif olmalı.

  Brim/raft kullanabilirsiniz.
  

  70-80 derece gibi daha yüksek tabla sıcaklığı deneyebilirsiniz. (filament ve baskı modeliniz uygun ise)

  Kapalı hazne ve hava akımını azaltma en etkili çözümlerdir.

Sorun–Çözüm Tablosu (Hızlı Rehber)

Sık Sorulanlar

İlk katman neden şeffaf görünüyor?
Z-Offset çok düşük veya akış yüksek; hatlar eziliyordur. Z-Offset’i yükseltin, akışı %100–102’ye indirin.

Brim mi raft mı?
Brim; yüzeye tutuş için yeterli, malzeme ve temizlik açısından daha ekonomik. Raft; yüzey bozuksa veya model tabanı küçükse kullanılabilir.

Cam mı PEI mi?
PLA için her ikisi de iyi. PETG’de PEI fazla yapışabilir, ayırma aparatı/ayırıcı kullanın. ABS’de pürüzlü PEI ve kapalı hazne avantajlıdır.

• Tüm 3D Printer modelleri için 3DFIX teknik servisimizden destek alabilirsiniz.